Bir duvar vardı. Önəmli görünmürdü. Kəsilməmiş daşlardan hörülmüş, qabaca suvanmıştı. Yetkin biri üzərindən uzanıb baxa bilər, bir uşaq bilə üstünə tırmana bilərdi. Yolla kəşistiyi yerdə bir qapısı yoxdu. Orada yerin geometrisinə baxdığında: bir çizgiyə, bir sınır düşüncəsinə. Ama düşünce gerçəkti. Əhəmiyyətliydi. Yeddi nəsil boyunca dünyada o duvardan daha önəmli bir şey olmamışdı. Bütün divarlar kimi iki mənalı, iki üzlü idi. Nəyin içəridə, nəyin çöldə olduğu, duvarın hangi yanından baxtığınıza bağlıydı.
“Mülksüzlər”
Ursula K. Le Guin
Uşaq vaxtı məktəbə gedərkən yolda beton bir divar var idi. Uzaqdan balaca görünsə də yaxınlaşdıqca çox hündür görünürdü. Divarın yanından keçərkən divarın arxasındakıları görmək istəyirdim divardan boylanaraq. Divarın arxasından qamış kolları görünürdü və bir göl var idi. Qurbağalar quruldayırdı. Məhlə uşaqlarının dediyinə görə balıq da var idi. Sonra Bakıya oxumağa getdim bir neçə il sonra bir yay tətilində yenə o divarın önündən keçərkən divarın o qədərdə hündür olmadığını fark etdim. Böyümüşdüm. Boylandım və baxdım. Bir göl var idi kənarlarında qamış kolları və qurbağalar quruldayırdı göldə. Ama balıq yox idi. Məhlə uşaqları məni aldatmışdılar.
Və sonra anladım ki, insanlar böyüdükcə divarlar kiçilir. Divarları hündür edən möhkəm qanunlardır.
Kompleksizdilər.
